Mechanizm podzielonej płatności wprowadzono z dniem 1 lipca 2018 r. (dalej MPP). Polega on na tym, że podatnicy VAT dokonujący zapłaty za nabywane przez siebie towary i usługi może dokonać płatności w dwóch częściach – cenę netto na „normalny” rachunek bankowy związany z działalnością , natomiast kwotę odpowiadającą podatków VAT na specjalny wydzielony rachunek VAT (w tym samym banku).
MPP - w obecnie obowiązującym kształcie - ma charakter dobrowolny.

MPP w wersji obligatoryjnej – od 01 listopada 2019
Od 1 listopada 2019 r. wejdą w życie przepisy dotyczące MPP w wersji obligatoryjnej. Zostaną nim objęte faktury, w których kwota należności ogółem będzie przekraczać 15.000 zł brutto lub równowartość tej kwoty, dokumentujące nabycie towarów/usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Natomiast sprzedawca będzie wówczas obowiązany do przyjęcia płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury z zastosowaniem MPP.
MPP w wersji obligatoryjnej nie będzie miał zastosowania w przypadku:
• dokonania potrącenia, o którym mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego (kompensata) w zakresie, w jakim kwoty należności będą potrącane,
• dokonywania płatności kwoty należności wynikającej z faktury dokumentującej transakcje realizowane w wykonaniu umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, jeżeli podmiot, na rzecz którego dokonywana będzie płatność, na dzień dokonania dostawy będzie partnerem prywatnym, z którym podmiot publiczny zawrze umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym, lub jednoosobową spółką partnera prywatnego albo spółką kapitałową, której jedynymi wspólnikami są partnerzy prywatni, z którą podmiot publiczny zawrze umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym.
UWAGA! W związku z wprowadzeniem obowiązkowego MPP od 1 listopada br. nie będzie już stosowany mechanizm odwrotnego obciążenia w obrocie krajowym.

Dokumentowanie transakcji
Nowe przepisy nakazują dodatkowo oznaczać faktury, które powinny być – zgodnie z ustawą- opłacane przy zastosowaniu MPP. W przypadku dokumentowania transakcji objętych obligatoryjnym MPP na fakturach trzeba będzie umieszczać wyrazy "mechanizm podzielonej płatności". Zaleca się nie zmieniać tej nazwy w żaden sposób.
W przypadku stwierdzenia, że podatnik wystawił fakturę bez ww. oznaczenia organ podatkowy ustala sankcje VAT (dodatkowe zobowiązanie podatkowe). Wysokość sankcji – 30% kwoty podatku przypadające na transakcje objęte obowiązkowym MPP. Ponadto brak słów „mechanizm podzielonej płatności” lub z innymi słowami jest wadliwym wystawieniem faktury. Jest to przestępstwo skarbowe i może podlegać karze na podstawie przepisów KKS. Nie ma tutaj klauzuli niekaralności.
Zalecam wystawianie osobnych faktur dla towarów/usług z załącznika nr 15, ponieważ przy „wymieszaniu” towarów/usług należy dokładnie wskazać, które pozycje z faktury dotyczą MPP. Dodatkowo nie ma jasnego stanowiska jak należy dokonać/podzielić zapłatę z takiej faktury.
Nowe sankcje w VAT przewidziano także dla nabywcy towaru lub usługi. Jeżeli nabywca, pomimo ustawowego obowiązku, nie dokona płatności z zastosowaniem MPP, wówczas naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustali dodatkowe zobowiązanie podatkowe, w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku, przypadającej na nabyte towary/usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, wykazane na fakturze, której będzie dotyczyć płatność.
Należy także podkreślić, że ww. sankcje w VAT nie będą ustalane dla podatnika będącego:
• sprzedawcą/nabywcą - w przypadku osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe,
• sprzedawcą - jeżeli nabywca ureguluje w mechanizmie podzielonej płatności wykazaną na fakturze kwotę odpowiadającą kwocie podatku przypadającą na dostawę towarów lub świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT (nawet gdy nie ma tego oznaczenia, tak więc nabywca również musi znać cały załącznik numer 15)
• nabywcą - jeżeli dostawca lub usługodawca rozliczy całą kwotę podatku wynikającą z faktury, która zostanie zapłacona z pominięciem MPP.

Zbiorcze regulowanie faktur w ramach MPP
Zapłata z zastosowaniem MPP będzie mogła dotyczyć więcej niż jednej faktury (obecnie można dokonywać przelewu z zastosowaniem MPP wyłącznie za jedną fakturę - nie ma przelewów zbiorczych). Będzie to dotyczyło MPP w wersji dobrowolnej, a także obligatoryjnej.
Warunkiem zapłaty jednym komunikatem przelewu za kilka faktur ma być jednak ich wystawienie przez jednego dostawcę/usługodawcę w okresie nie krótszym niż jeden dzień i nie dłuższym niż jeden miesiąc. W przypadku zapłaty w ramach MPP za kilka faktur komunikat przelewu będzie:
• obejmował wszystkie faktury wystawione dla podatnika przez jednego dostawcę lub usługodawcę w okresie nie krótszym niż jeden dzień i nie dłuższym niż jeden miesiąc,
• zawierał kwotę odpowiadającą sumie kwot podatku wykazanych w ww. fakturach,
• zawierał okres, za który dokonywana jest płatność (zamiast numeru faktury).

Zapłata zaliczki w ramach MPP
MPP będzie miał zastosowanie do płatności przedpłat, zaliczkek, zadatków, dokonywanych w całości lub części uiszczanej przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi. Będzie to dotyczyło zarówno wersji dobrowolnej, jak i obligatoryjnej MPP.
W takim przypadku w komunikacie przelewu, zamiast numeru faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność, będzie trzeba wpisywać wyraz "zaliczka".

Przeznaczenie środków zgromadzonych na rachunku VAT
Zgodnie z ustawą nowelizującą, przewidziano możliwość przeznaczenia środków zgromadzonych na rachunku VAT nie tylko na zapłatę zobowiązania w VAT, ale również na zapłatę PIT, CIT, podatku akcyzowego, należności celnych oraz składek ZUS oraz tak jak dotychczas będzie można złożyć wniosek o zwrot do Naczelnika US, na postanowienie będzie teraz przysługiwało zażalenie. Nowelizacją ustawy o VAT rozszerzono przesłanki odmowy przekazania środków zgromadzonych na rachunku VAT. Nie tylko zaległości lub uzasadniona obawa niewykonania zobowiązania, lub wystąpienia zaległości w VAT będą podstawą do odmowy przekazania tych środków. W ww. przesłankach odwołano się bowiem do innych podatków i należności m.in. PIT, CIT, podatku akcyzowego i należności celnych.
Rozliczeniowy rachunek bankowy lub imienny rachunek w SKOK
W znowelizowanej ustawie o VAT wskazano, że podatnicy, którzy dokonują dostawy towarów lub świadczą usługi z załącznika nr 15 do ustawy o VAT, oraz podatnicy nabywający te towary lub usługi są obowiązani posiadać rachunek rozliczeniowy w banku lub imienny rachunek w SKOK otwarty w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, prowadzone w walucie polskiej. Jest to od 01-11-2019 warunek konieczny. Z rachunku prywatnego nie dokonamy zapłaty MPP.

Sankcje na naruszenie obowiązku MPP
Dodano nowy przepis w KKS (art. 57c). Podatnik, który wbrew obowiązkowi dokonuje płatności kwoty należności wynikającej z faktury z pominięciem MPP podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych. W przypadku mniejszej wagi, sprawca takiego czyni zabronionego podlega karze grzywny a wykroczenie skarbowe.
Nie ma wykluczenia karalności w przypadku, gdy dostawca lub usługodawca rozliczył całą kwotę podatku wynikającą z wadliwie opłaconej faktury.