W dniu 15 grudnia 2016 r. została opublikowana ustawa z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 2024), która przewiduje między innymi objęcie mechanizmem odwrotnego obciążenia znacznej części wykonywanych przez podwykonawców robót budowlanych. W przypadku usług stanowiących roboty budowlane, które usługodawca świadczy jako główny wykonawca, nadal obowiązują zasady ogólne.


Wskazana na wstępie ustawa przewiduje rozszerzenie zakresu stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia w transakcjach krajowych na większość robót budowlanych (robót klasyfikowanych na gruncie stosowanego do celów podatkowych PKWiU z 2008 r. w grupowaniach 41-43).
Podatnikami z tytułu świadczenia robót budowlanych mają być nabywcy, jeżeli łącznie będą spełnione cztery warunki, tj.:

1. świadczona usługa należeć będzie do robót budowlanych wymienionych w poz. 2-48 projektowanego załącznika nr 14 do u.p.t.u.,

2. usługodawcą będzie podatnik, który nie korzysta z tzw. zwolnienia podmiotowego,

3. usługobiorcą będzie podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny,

4. usługodawca będzie świadczyć usługę jako podwykonawca.

Nowelizacja ustawy o VAT nie zawiera definicji podwykonawcy. W związku z tym, moim zdaniem, kluczowe znaczenie przy uznaniu podmiotu za podwykonawcę (w rozumieniu przepisów VAT) będą miały warunki zawartej umowy. Jeżeli w umowie podmiot będzie wskazany wprost jako podwykonawca, to za takiego powinien też być uznany dla potrzeb VAT. O wiele bardziej problematyczna jest kwestia, czy rzeczywisty podwykonawca niewskazany w umowie będzie również uznawany za podwykonawcę w rozumieniu przepisów o VAT i w konsekwencji znajdą wobec niego zastosowanie reguły dot. reverse charge. Na tym etapie nie jestem w stanie przewidzieć praktyki MF i organów podatkowych w tym zakresie.

Jakie roboty budowlane będą podlegały procedurze odwrotnego obciążenia?


Wymienione w załączniku nr 14 do ustawy o VAT:

1. bez względu na symbol PKWiU

Usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. poz. 1223 oraz z 2016 r. poz. 266 i 542)

2. PKWiU 41.00.30.0

Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych (prace związane z budową nowych budynków, przebudową lub remontem istniejących budynków)

3. PKWiU 41.00.40.0

Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków niemieszkalnych (prace związane z budową nowych budynków, przebudową lub remontem istniejących budynków)

4.PKWiU 42.11.20.0

Roboty ogólnobudowlane związane z budową autostrad, dróg, ulic i innych dróg dla pojazdów i pieszych oraz budową pasów startowych

5. PKWiU 42.12.20.0

Roboty ogólnobudowlane związane z budową dróg szynowych i kolei podziemnej

6. PKWiU 42.13.20.0

Roboty ogólnobudowlane związane z budową mostów i tuneli

7. PKWiU 42.21.21.0

Roboty ogólnobudowlane związane z budową rurociągów przesyłowych

8. PKWiU 42.21.22.0

Roboty ogólnobudowlane związane z budową sieci rozdzielczych, włączając prace pomocnicze

9. PKWiU 42.21.23.0

Roboty ogólnobudowlane związane z budową systemów irygacyjnych (kanałów), magistrali i linii wodociągowych, obiektów do uzdatniania wody i oczyszczania ścieków oraz stacji pomp

10. PKWiU 42.21.24.0

Roboty związane z wierceniem studni i ujęć wodnych oraz instalowaniem zbiorników septycznych

11. PKWiU 42.22.21.0

Roboty ogólnobudowlane związane z budową przesyłowych linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych

12. PKWiU 42.22.22.0

Roboty ogólnobudowlane związane z budową rozdzielczych linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych

13. PKWiU 42.22.23.0

Roboty ogólnobudowlane związane z budową elektrowni

14. PKWiU 42.91.20.0

Roboty ogólnobudowlane związane z budową nabrzeży, portów, tam, śluz i związanych z nimi obiektów hydrotechnicznych

15. PKWiU 42.99.21.0

Roboty ogólnobudowlane związane z budową obiektów produkcyjnych i górniczych

16.PKWiU 42.99.22.0

Roboty ogólnobudowlane związane z budową stadionów i boisk sportowych

17. PKWiU 42.99.29.0

Roboty ogólnobudowlane związane z budową pozostałych obiektów inżynierii lądowej i wodnej, gdzie indziej niesklasyfikowane

18.PKWiU 43.11.10.0

Roboty związane z rozbiórką i burzeniem obiektów budowlanych

19. PKWiU 43.12.11.0

Roboty związane z przygotowaniem terenu pod budowę, z wyłączeniem robót ziemnych

20. PKWiU 43.12.12.0

Roboty ziemne: roboty związane z kopaniem rowów i wykopów oraz przemieszczaniem ziemi

21. PKWiU 43.13.10.0

Roboty związane z wykonywaniem wykopów i wierceń geologiczno-inżynierskich

22. PKWiU 43.21.10.1

Roboty związane z wykonywaniem instalacji elektrycznych służących bezpieczeństwu

23.PKWiU 43.21.10.2

Roboty związane z wykonywaniem pozostałych instalacji elektrycznych

24. PKWiU 43.22.11.0

Roboty związane z wykonywaniem instalacji wodno-kanalizacyjnych i odwadniających

25. PKWiU 43.22.12.0

Roboty związane z wykonywaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych

26. PKWiU 43.22.20.0

Roboty związane z wykonywaniem instalacji gazowych

27. PKWiU 43.29.11.0

Roboty związane z zakładaniem izolacji

28. PKWiU 43.29.12.0

Roboty związane z zakładaniem ogrodzeń

29. PKWiU 43.29.19.0

Pozostałe roboty instalacyjne, gdzie indziej niesklasyfikowane

30. PKWiU 43.31.10.0

Roboty tynkarskie

31. PKWiU 43.32.10.0

Roboty instalacyjne stolarki budowlanej

32. PKWiU 43.33.10.0

Roboty związane z wykładaniem posadzek i oblicowywaniem ścian

33. PKWiU 43.33.21.0

Roboty związane z wykładaniem podłóg i ścian lastryko, marmurem, granitem lub łupkiem

34.PKWiU 43.33.29.0

Pozostałe roboty związane z wykładaniem podłóg i ścian (włączając tapetowanie), gdzie indziej niesklasyfikowane

35.PKWiU 43.34.10.0

Roboty malarskie

36. PKWiU 43.34.20.0

Roboty szklarskie

37. PKWiU 43.39.11.0

Roboty związane z wykonywaniem elementów dekoracyjnych

38.PKWiU 43.39.19.0

Roboty związane z wykonywaniem pozostałych wykończeniowych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych

39. PKWiU 43.91.11.0

Roboty związane z wykonywaniem konstrukcji dachowych

40. PKWiU 43.91.19.0

Roboty związane z wykonywaniem pozostałych prac dekarskich

41. PKWiU 43.99.10.0

Roboty związane z zakładaniem izolacji przeciwwilgociowych i wodochronnych

42. PKWiU 43.99.20.0

Roboty związane z montowaniem i demontowaniem rusztowań

43. PKWiU 43.99.30.0

Roboty związane z fundamentowaniem, włączając wbijanie pali

44. PKWiU 43.99.40.0

Roboty betoniarskie

45. PKWiU 43.99.50.0

Roboty związane ze wznoszeniem konstrukcji stalowych

46. PKWiU 43.99.60.0

Roboty związane ze wznoszeniem konstrukcji z cegieł i kamienia

47. PKWiU 43.99.70.0

Roboty związane z montażem i wznoszeniem konstrukcji z elementów prefabrykowanych

48. PKWiU 43.99.90.0

Roboty związane z wykonywaniem pozostałych specjalistycznych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych